Een vape is een elektronische sigaret. Deze werkt op een batterij en wordt ook wel een e-sigaret genoemd. Er zijn veel verschillende soorten. Sommige vapes kun je bijvullen met een vloeistof en opladen via het stopcontact. Andere zijn voor eenmalig gebruik: na gebruik gooi je ze weg. Dat noemen we wegwerpvapes. Uit onderzoek blijkt dat jongeren vooral deze wegwerpvapes gebruiken. In een vape zit geen tabak, maar een vloeistof (ook wel e-liquid genoemd). In die vloeistof zit vaak nicotine, een verslavende stof. Er bestaan vapes zonder nicotine, maar ook deze zijn schadelijk voor de gezondheid.

Het is in Nederland verboden om vapes te verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Sinds 1 juli 2023 is ook de verkoop via webshops en sociale media helemaal verboden. 

> Meer informatie over vapen vind je hier

1. Vapes zijn altijd giftig

Vapes bevatten gevaarlijke stoffen zoals nicotine, zware metalen en fijnstof. In sommige vapes zit zelfs veel meer nicotine dan toegestaan. Door nicotine gaat je hartslag en je bloeddruk omhoog. Als je te veel nicotine binnenkrijgt, kan je een nicotinevergiftiging krijgen. Daarnaast kan je er duizelig of misselijk van worden. In ernstige gevallen kan je een epileptische aanval krijgen of zelfs doodgaan.

In sommige vapes zitten ook zware metalen en andere giftige stoffen, zoals lood, uranium, nikkel, aceton en formaldehyde. Door deze stoffen kan je ernstige longziekten krijgen, zoals COPD en longkanker. Verder kan vapen de bloedvaten beschadigen en de bloedsomloop slechter maken. Dit maakt de kans op hart- en vaatziekten groter.  

Je ademt deze giftige stoffen ook in als je naast iemand die vapet staat.

2. Vapen is schadelijk voor de hersenen

Vapen verstoort de hersenontwikkeling van je kind langdurig, waar je als volwassenen last van houdt. Langdurige blootstelling aan nicotine in vapes kan structurele veranderingen veroorzaken in de ontwikkeling van de hersenen, zoals problemen met concentratie, impulsiviteit, angsten, depressie en verslaving. 

3. Nicotine in vapes is supersnel verslavend. Kinderen raken snel verslaafd zonder dat ze het doorhebben.

Nicotine in vapes is supersnel verslavend. Het zorgt voor een beloning in de hersenen. Dit geeft een prettig en blij gevoel. Ongeveer 20 minuten na een trekje van de vape daalt de hoeveelheid nicotine in de hersenen. Dat voelt onrustig en niet fijn. De vaak hoge dosis nicotine in vapes maakt ze supersnel verslavend voor kinderen.

Daarnaast weten we dat de hersenen van jongeren sterker op beloning reageren dan die van volwassenen, waardoor zij minder weerbaar zijn tegen de verleiding en vervolgens sneller en heftiger verslaafd raken.

> Lees hier meer over de risico’s van vapen op jonge leeftijd

Tip 1: Wees open en oordeel niet
Stel open vragen en probeer niet te oordelen. Laat je kind vooral zelf vertellen en luister goed. Wees eerlijk, ook over je eigen ervaringen. Geef rustig en duidelijk je eigen mening, ook als die anders is dan die van je kind.

Tip 2: Kies een rustig moment
Kies een goed moment om te praten. Liefst als er tijd en rust is. Praten over lastige onderwerpen gaat beter als jij zelf alle ruimte hebt om goed te luisteren. Het helpt ook als je kind zich niet gedwongen voelt om iets te vertellen. Dat is soms makkelijker als je elkaar niet direct hoeft aan te kijken, bijvoorbeeld tijdens een wandeling, onderweg in de auto of tijdens de afwas. Je kan ook samen iets gaan doen om makkelijker te kunnen praten. 

Tip 3: Bereid je voor
Je kunt je voorbereiden door alvast informatie op te zoeken. Zoals op deze pagina over de risico’s van vapen.

Natuurlijk hoef je niet alles te weten. Jullie kunnen ook samen informatie zoeken als jullie ergens meer over willen weten.

> Hier vind je extra tips voor een goed gesprek

Het is in Nederland verboden om vapes te verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Verkopers die zich hier niet aan houden kunnen een boete krijgen. Jongeren zelf krijgen geen boete als ze een vape kopen of gebruiken, ook niet als ze jonger zijn dan 18. 

Uit onderzoek blijkt dat bijna een kwart (24,6%) van de leerlingen van 12 t/m 16 jaar in het voortgezet onderwijs ooit een vape heeft gebruikt.

De tabaksindustrie richt zich bewust op jongeren met opvallende producten en marketing. Ze gebruikten kleurrijke vapes met zoete smaakjes en lieten influencers vapen promoten op sociale media.

De helft van de jongeren die vapen, koopt hun vape zelf. Dit gebeurt vooral in winkels, maar ook online, via sociale media of via vrienden.