Alles wat je als ouder wilt weten over gamen

Gamen is een populaire hobby. Bijna alle kinderen gamen weleens. Maar welke soorten games zijn er en hoeveel gamen Nederlandse jongeren eigenlijk echt?  En wat zijn de voor- en nadelen van gamen?

Wat zijn games?

Een game is een spel dat gespeeld wordt op een elektronisch apparaat. In een game speel je zelf mee. Dat is anders dan bij een film, serie of boek. In een game bepaal jij wat er in het spel gebeurt. Je krijgt ook meteen te zien wat er goed of fout gaat, doordat je bijvoorbeeld punten, beloningen of extra levens krijgt. 

Je kunt gamen op verschillende apparaten, zoals een computer, spelcomputer, tablet of smartphone. Er zijn games die je alleen speelt (singleplayer games) en games die je met of tegen anderen speelt (multiplayer games). En er zijn online en offline games. Verder zijn er veel verschillende soorten games (game-genres). Denk aan games met puzzels of raadsels, avonturen of actie.

Lees meer over de verschillende soorten games op gameninfo.nl. En lees ook hoe je kunt zien welke games geschikt zijn voor jouw kind en welke niet.

Hoeveel jongeren gamen?

Gamen is een populaire hobby. Maar hoeveel Nederlandse jongeren gamen nu eigenlijk?

Belangrijke feiten en cijfers

• Bijna alle kinderen en jongeren gamen weleens.
• In het basisonderwijs gamet 87% van de kinderen weleens.
• In het basisonderwijs gamet bijna de helft van de kinderen elke dag. Van de jongens is dat 59% en van de meisjes 31%.
• In het voortgezet onderwijs gamet 71% van de scholieren weleens.
• In het voortgezet onderwijs gamet 30% van de scholieren elke dag (jongens 45%, meisjes 14%).
• Vanaf het basisonderwijs neemt de frequentie van gamen langzaam af. 39% van de 12-jarigen gamet nog bijna elke dag. Bij de 16-jarigen is dit nog maar 19%.
• Ruim 2% van de leerlingen in het voortgezet onderwijs krijgt problemen door gamen. Jongens vaker dan meisjes.
• In 2024 meldden zich 221 mensen met een gamestoornis bij de verslavingszorg.
• Mensen die in behandeling gaan voor een gamestoornis zijn bijna uitsluitend mannen.
• Bij een internationale vergelijking gamen Nederlandse kinderen ongeveer evenveel als kinderen in andere Europese landen.

Bron: https://www.gameninfo.nl/feiten-cijfers/cijfers-over-gamen

Wat maakt gamen zo leuk?

1. De flow: opgaan in een game voelt prettig en belonend.
2. Je mentaal goed voelen. Dat heeft verschillende oorzaken.
   – Je kunt zelf bepalen wat je doet (autonomie).
   – Je bent goed in wat je doet (competentie).
   – Je hebt het gevoel dat je ergens bij hoort (verbondenheid).
3. Je kunt een game kiezen die past bij je interesse. Bijvoorbeeld een game met competitie of een rustige puzzelgame.

Drie experts vertellen in dit filmpje wat zij vinden dat ouders moeten weten over gamen.

> Lees meer over wat gamen leuk maakt op gameninfo.nl

Welke voordelen heeft gamen?

Gamen kan je kind positieve dingen opleveren op vier verschillende gebieden: cognitief (denken), psychologisch, emotioneel en sociaal¹Bron: gameninfo.nl.

Cognitief (denken)

Games kunnen kinderen helpen om zich beter te concentreren, snel te reageren en taken af te wisselen. Ook leren kinderen plannen en creatief denken en krijgen ze een beter ruimtelijk inzicht. Dat is handig op school en in het dagelijks leven.

Psychologisch (gedrag)

Games zijn zo gemaakt dat je steeds zin hebt om door te spelen en beter te worden. Dat komt door duidelijke doelen, beloningen en reactie. Hoe moeilijk het spel is, is aangepast aan de speler. Hierdoor leert je kind doorzetten en omgaan met tegenslagen en krijgt hij of zij meer zelfvertrouwen. Dat helpt ook in het dagelijks leven.

Emotioneel (gevoel)

Gamen zorgt voor plezier, ontspanning en minder stress. Helemaal opgaan in een spel is goed voor het zelfvertrouwen en de schoolprestaties. Ook leren kinderen omgaan met negatieve emoties, zoals boosheid of frustratie. Tijdens het spelen leren ze om rustig te blijven en door te zetten.

Sociaal

(Online) gamen is een makkelijke manier om contact te maken met anderen. Ook leren kinderen samenwerken, elkaar helpen, communiceren, de leiding nemen en Engels praten. 

Wat zijn de risico’s van gamen?

Gamen heeft ook nadelen op verschillende gebieden. 

Mentale en sociale problemen

In games maakt het niet uit hoe je eruit ziet en wie je bent. Daardoor lijkt een game een veilige omgeving en kom je makkelijker in contact met anderen dan in het echte leven. Dit geldt vooral voor jongeren die zich eenzaam voelen of die een negatief zelfbeeld hebben. Zij gaan hierdoor makkelijker te veel gamen. Dat maakt dat ze minder tijd hebben voor familie, vrienden en school. In online games wordt soms gepest. Dit kan zorgen voor negatieve gevoelens en mentale problemen.

Geldproblemen

In veel games kun je het spel makkelijker of leuker maken door geld uit te geven (in-game aankopen). Dit kan lijken op gokken en dat kan verslavend werken.  

Lichamelijke klachten

Te veel gamen kan zorgen voor slaapproblemen, pijn in spieren en gewrichten, en klachten aan de ogen. Dit komt doordat je lang in dezelfde houding zit en veel naar een scherm kijkt. 

> Lees meer over de risico’s van gamen op gameninfo.nl

Gezonde balans

Het is belangrijk om een goede balans te houden tussen gamen en andere dingen in het leven. Daardoor blijven je kinderen gezond en voelen ze zich ook mentaal goed. 

Praat met je kind over gamen

Als ouder heb je meer invloed op je kinderen dan je misschien denkt. Dit geldt ook als het om gamen gaat. 

Openheid is belangrijk. Door vragen te stellen help je je kind om zelf na te denken en eigen keuzes te maken. Vraag ook regelmatig hoe het met je kind gaat en of hij of zij misschien ergens mee zit. Dit kan helpen om problemen te voorkomen. 

Lees meer over praten met je kind over gamen. Lees ook waarom de risico’s van gamen per kind verschillen en hoe je een gezonde balans houdt.

Mijn kind gamet te veel, wat kan ik doen?

Ook als je je echt zorgen maakt is praten een eerste stap. Probeer rustig te blijven en niet meteen te oordelen. Vraag waarom je kind gamet en luister goed naar het antwoord. Het is belangrijk om afspraken te maken en grenzen te stellen. Maar laat je kind ook merken dat je er bent om te helpen. En geef aan dat je er vertrouwen in hebt dat je kind goede keuzes zal maken. Lees wat je nog meer kunt doen als je kind te veel gamet.

Waar vind ik advies en hulp?

Als je denkt dat je kind echt problemen krijgt door het gamen, zoek dan hulp. Je kunt (anoniem) bellen, mailen of chatten met de gameninfolijn (0900 1995). Je kunt ook professionele hulp krijgen. Je hoeft niet te wachten tot de problemen echt groot zijn. Je kunt ook advies krijgen om te zorgen dat problemen niet groter worden. Bekijk samen welke aanpak het beste bij jou en je kind past.